Afet sonrasında acil beslenme ihtiyaçlarının karşılanması ve gerekli koordinasyonun sağlanması için Üniversitemiz tarafından çevrim içi panel ve dört farklı başlık altında çalıştay düzenlendi.
Afet Sonrası Acil Beslenme İhtiyaçları ve Koordinasyon Panel ve Çalıştayı açılışında, Rektör Prof. Dr. Hasan Ali Karasar, İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi ve AKUT Vakfı Mütevelli Heyet Üyesi Prof. Dr. Fahri Erenel açılış konuşmalarını yaptılar. Açılış konuşmalarının ardından, Ebru Köktürk Koralı moderatörlüğünde, Afet Sonrası Saha Deneyimleri Paneli yapıldı. Panele, Türev Uludağ, Pınar Taşdemir, Duran Özdemir, Mehmet Gök, Asuman Kerkez, Gökmen Sözen, Ali Ronay, Mustafa Alper, Tolga Tosun, Melda Tuna, Ufuk Keşoğlu, Kübra Yüzüncüyıl, Betül Bildik, Yalçın İnam, Aliye Gümüş ve Nilhan Aras katıldı. Panel sonrasında düzenlenen 4 farklı başlıktaki çalıştaya çeşitli üniversitelerden akademisyenler ve gastronomi alanından 50'ye yakın isim katıldı.
Rektör Prof. Dr. Hasan Ali Karasar: 'Bugün burada topladığımız panel ve çalıştay olası felaketlere hazırlık açısından çok önemli'
Son bir ay içerisinde ve felaket sonrası müdahale ortamında, ilk defa pek çok kişinin oturup, sakin, rasyonel bir değerlendirme yaparak, bir yol haritası konusunda, bilimsel kriterler çerçevesinde tüm gün sürecek bir çalışma ortaya koyacağını belirten Rektör Prof. Dr. Hasan Ali Karasar, 'Bu panel ve çalıştayı Üniversite olarak sadece bugünlük bir toplantı olarak görmüyoruz, uzun zamana yayılan bir yol haritasının, tüm paydaşlarla birlikte hazırlanması için önemli bir başlangıç olarak görüyoruz' dedi. Karasar, devletimizin tüm imkanlarını seferber ederken milletimizin de herhangi bir çağrıya gerek olmadan kendiliğinden teşkilatlandığı ve felaketzede kardeşlerinin yardımına koştuğunu hatırlattı.
Panel ve çalıştaylarda konuşacak panelistlerin birçoğunun felaket anında ellerini taşın altına koyarak, büyük hizmetler yaptıklarının unutulmaması gerektiğini ifade eden Karasar, 'Bugün bu müdahalenin, bu çalışmanın pek çok kahramanıyla birlikte olacağız, onların tecrübelerinden faydalanma imkanı bulacağız. Onların bu tecrübeleri yapılacak çalışmaların başlangıç noktası olacak. Bugün burada yapacağımız panel ve çalıştay tarihe not düşmek açısından çok önemli, ikincisi, politika yapıcılara yol göstermek açısından çok önemli, üçüncü ama benim en önem atfettiğim kısmı da kendi aramızda teşkilatlanmamız, akademi ve sivil toplum olarak ileriye matuf planlama yapmamız açısından çok önemli' diyerek sözlerini sonlandırdı.
Prof. Dr. Fahri Erenel: 'Harekat nadiren planlandığı şekilde cereyan eder'
Afet Sonrası Acil Beslenme İhtiyaçları ve Koordinasyon Panel ve Çalıştayı'nın, yaşadığımız depremlerden çıkarılacak dersler ve alınacak tedbirler üzerinde, Türkiye'nin gelecek depremlere hazırlanmasında ciddi katkı sağlayacağını düşündüğünü belirten Prof. Dr. Fahri Erenel, afetle mücadelede beslenme konusunda izlenecek yol haritasının, kısa adı TAMP olan 'Türkiye Afet Müdahale Planı' eklerinde mevcut olduğunu söyledi. Erenel, 'Askerlikte bir söz vardır, harekat nadiren planlandığı şekilde cereyan eder. Gerek stoklama gerek yemek hizmetlerinin yerine getirilmesinde arama ve kurtarmada olduğu gibi TAMP'ın da işlevsiz kalabildiğini görebiliyoruz' dedi.
Yedi yıla yakın da terörle mücadelede görev yaptığını, hazır gıdalar, mutfak kurulumu, sıcak su temini, sağlıklı tuvaletlerin kurulması, doğada yaşam ve olağanüstü hallerde insanların nasıl ayakta kalabileceği gibi konularda teori ve uygulama düzeyinde bilgi sahibi olduğunu söyleyen Erenel, izlenilmesi gereken programı anlattı. Erenel, 'Birinci aşamada risk yönetimi, hazırlık ve zarar azaltma önemli. Beslenme sonrası özellikle yaşlılarda şok etkisiyle yutkunma zorluğunun meydana gelmesi, çocuklarda K vitamini ve benzeri vitamin eksikliklerinin giderilmesinde acil beslenme koşullarının oluşturulması son derece önemli. Mutlaka enerji yoğunluğu fazla gıdalar tüketilmeli. Bölgeye gönderilen gıdalarda gluten duyarlılığı ve besin alerjisi olanların dikkate alınmalı, su temininde ozon kullanılarak sular dezenfekte edilmeli' dedi. Silahlı kuvvetler operasyonlarında özel rasyon paketleri kullandıklarını belirten Erenel, rasyon paketinin 3 bin 500 kalori olduğunu, soğuk iklimler için tasarlananların 5 bin 500 kaloriye ulaştığını söyledi ve depremden hemen sonra, mutfaklar kurulup, diğer sistemler devreye girene kadar bunların kullanılması gerektiğini ifade etti. Erenel, el birliği içerisinde afet öncesi risk yönetimine, sonrasında ise kriz yönetimine hazır olmamız gerekiyor' diyerek sözlerini sonlandırdı.
Dört farklı çalıştay ile yol haritası çizildi
Çevrim içi düzenlenen ve herkese açık olan 'Afet Sonrası Saha Deneyimleri Paneli' ile başlayan etkinlik, 'İnsan Kaynağı ve Mutfak Organizasyonları', 'Mutfak Altyapı ve Donanım', Gereksinimlere Uygun Beslenme İhtiyacı' ve 'Tedarik ve Lojistik' başlıklarından oluşan dört farklı grup çalışmasıyla son buldu.
Çalıştaylar sonucunda şu konulara değinildi:
• Deprem öncesinde hızlı reaksiyon verilmesi adına gıda mühendisi, şefler ve diyetisyenlerden oluşan bir çatı federasyonunun kurulması, ekiplerin görev tanımlarının yapılması ve afet/felaket dönemlerinde etkin olunması gerekliliği.
• Depremden hemen sonra verilecek ilk refleksin oldukça önemli olduğu, bu aşamada insan kaynağının koordine edilmesi, özel gereksinimi olan kişiler dikkate alınarak, toplu yemek pişirme gereklilikleri ve afet bölgelerinde gönüllü mutfak ekiplerinin temel ihtiyaçları ve hizmetin sürekliliğinin sağlanması için yenilenme planlarının geliştirilmesi gerekliliği.
• Gıda hijyeni, iş sağlığı ve güvenliğine dikkat edilmesi, insan kaynağının görev dağılımı yapılması, kurulması gereken sahra ya da mobil mutfakların altyapı ve teknik özelliklerinin belirlenmesinin önemi.
• Belirlenen mutfakların afet zamanları dışında, afet durumlarına hazır halde tutulması, depolama ihtiyaçlarının belirlenmesi, mutfakların enerji ve temiz su ihtiyaçlarının düzenli olarak karşılanması gerekliliği.
• Afetzedelerin beslenme ihtiyaçlarının mevsim koşulları göz önüne alınarak değerlendirilmesi, afet bölgesinde görev yapan arama-kurtarma personelinin ihtiyaçlarının karşılanması için yüksek kalorili besinlerin ve afet bölgesine gönderilecek öncelikli besin ve besin gruplarının belirlenmesi, bu besin gruplarında yer alan besinlerin listelenmesi gerekliliği.
• Afet bölgesine intikal ettirilmesi gereken gıda ürünlerine ilişkin afet öncesi ve sonrası sürdürülebilir tedarik, elleçleme, nakliye hizmetlerinin belirlenmesi, gıda güvencesi ve beslenmeye duyarlı tarım ve hayvancılığın geliştirilmesi, mutfaklarda hazırlanan ürünlerin dağıtılması için ekipler kurulması gerekliliği.
• Afet bölgelerine yardım amaçlı gönderilen temel gıdaların türü, paketlemeleri hakkında halkın ve ilgililerin bilgilendirilmesinin önemi.