Arkeolog Mustafa Eryaman Niğde'nin yetiştirdiği Türk Halk müziği sanatçısı Ali Ercan ile ilgili kaleme aldığı 'Ali Ercan Dostlarıma Çağrı' kitabı yayınlandı. Kitap My yayınları (İst.2022, 448 sh.) arasından çıktı.
Bu kapsamlı kitapta şu bölümler yer almış:
Kendi Dilinden Ali Ercan'ın Kısa Hayatı, Türküleriyle Ali Ercan, İlahileriyle Ali Ercan, Filmleriyle Ali Ercan, Ali Ercan'ın 70.Sanat Yılı, Ailesinden Mektuplar, Üç Nesil Dostu Ali Ercan.
Kitap yer yer tekrara düşülmüş. Kitap okurken edindiğim izlenimim Arkeolog yazar Mustafa Eryaman çoğunlukla Ali Ercan'ın anlatımına sadık kalmış. Dolayısıyla sanatçının hayat hikayesini anlattığı, başından geçen olaylar ve anılarda da aynı şeyleri anlatılmasından dolayı tekrara düşüldüğü anlaşılıyor. Kitapta sanatçının okuduğu türkülere yer verilmiştir. Elbette her türkünün bir öyküsü olmakla, sanatçısı veya söz yazarı olmakla birlikte isimlerinin bilinmemesi, bazı türkülerin ne şekilde oluştuğu, nasıl ortaya çıktığı açıklığa kavuşmamış olabilir. Nitekim hangi sanatçı söylerse söylesin anonim türkü veya şarkı denmesinin de nedeni bundandır. Kitapta yer alan türkü sözlerinin bilgileri çok az, bazıları da yeterli denilebilir. Bazı türkülerin veya marş formatında okunan parçaların yazarı da kitapta yer almalıydı. Mesela Abdürrahim Karakoç'un 'Hak Yol İslam Yazacağız' şiirinden 'Hak Yol İslam Yazacağım' esinlenmiş. Popüler olan türkülerden biri de yine aynı şairimize ait 'Mihribanım' şiiridir. Kitapta yer alan bazı parça sözleri ufak tefek değişiklilerle söylenmiş. Ancak elbette en önemlisi sanatçıyı sanatçı yapan yurt sathına yayılan ve ölümsüzleşen eserleridir.
Kitapta Ali Ercan plak ve kasetlere okuduğu türküler yer almış. Sanatçı ilk başta yörelerde söylediği türkülerden kitapta yer almayanlar var mı bilemiyorum. Ama kitaba girmemiş, unutulan bazı türküler de olabilir düşüncesindeyim. Sanatçının okuduğu türküler tasnif de edilmiştir.
Bu tür bir çalışma içine girmek çok zaman, dikkat ve emek ister. Bu bakımdan her ne kadar Ali Ercan ile ilgili kitaplar yayınlanmış olsa da yeni kitaplar bazı eksik bilgileri gidermek, yeni fikirleri de kitap aracılığıyla paylaşmak ve ulaşmak adına pek değerlidir. Kitap bu anlamda eksikliklerine rağmen yararlanılabilecek önemli bir kaynak kitaptır.
Kitapta Ali Ercan'ın zaman zaman kendi türkülerinin telif haklarını korumak için mahkemelerde hakkını aradığını görüyoruz. Bu anlamda araştırmacı, yazar, şair Av. İsmail Özmel'e de hak aramak adına önemli bir görev düşmüş.
Ali Ercan 70 yıllık bir Türk Halk Müziği sanatçısıdır. Yaşadıklarından etkilenerek güzel, duygusal ve özgün türküler ortaya çıkarmıştır. Nitelikli türküler kendisini yurt içinde ve yurt dışında tanınmasını sağlamıştır. Zamanın şartlarını başarılı bir hal içinde plaklara okuması Onu başarılı yapmıştır. Kurmuş olduğu kendi plak şirketince de sanatını kurumsal bir yapıya taşımıştır. Özellikle Niğde yöresinde derlemelerle hem Niğde açısından hem de Türk müziği açısından Türk Halk Müziğine önemli katkıları olmuştur.
Ali Ercan'ın etkilendiği ve etkilediği kişiler de olmuştur. Sanatçı Ercan'ın hatıralarına bakıldığında; yetim ve öksüz geçen çocukluğuna rağmen kendi doğup büyüdüğü topraklarını unutmayan sanatçılardan birisidir. Geçmişi çileli, yoksulluk ve acılarla geçen yazarlar, şairler ve sanatçılardan yerine göre mükemmel eserler ortaya çıkmaktadır. Ali Ercan'ın Türk Halk Müziğinde adından ustalıkla söz ettirmesinin ardında kendi yaşamındaki zorluklar, acılar ve sanatını, sesini ustaca kullanmış olması ve takip ettiği yoldur. Ali Ercan'ın etkilendiği sanatçılardan olan Ürgüplü Refik Başaran ağzıyla söyler, saz çalar ve halk arasında sevilir, tutulur ve tanınmaya başlar. Usta sanatçı Refik Başaran'ı da hayatında birkaç kez görür. Birlikte bir hafta yöreleri gezerler ve Refik Başaran'ının sazını taşır. Bu bir bakıma da usta bir sanatçıdan el alma anlamının işaretlerini verir.
Ali Ercan'ın anlattığına göre Refik Başaran'ın ölürken son okuduğu 'Saat ÜÇ Buçukta Pazarı Gezelim' isimli türküdür.
ALİ ERCAN'A DAİR
Ali Ercan'ın 300'ün üzerinde eseri bulunuyor. 200'den fazla türkü ve (ilahi dahil) şarkı bestesi yaptı. 15 filimde oynadı. 25 kaset çıkardı. 300'den fazla sanatçıya plak ve kaset yaptı.
Ali Ercan'ın özellikle 'Karakaş Gözlerin Elmas' türküsünü Zeki Müren, Nuri Sesigüzel, Aliye Akkılıç, Muazzez Ersoy, Müslüm Gürses, Erol Büyükburç… vd., 'Adaletin Bu mu Dünya' parçasını da Selda Bağcan, Gülden Karabacak, Burcu Güneş… Okudular.
Adına 70. Sanat yılı kutlaması da gerçekleştirilen Ali Ercan adına UNESCO'ya Yaşayan Dünya Miras listesi için başvuru da yapılmış. Heykeltıraş Özgür Çağlar Ali Ercan'ın heykelini yapmış, ayrıca Niğde Belediyesi bir kadirşinaslık örneği göstererek sanatçının adını (Sıralı Mah. Ali Ercan Sokak)kendi oturduğu sokağa vermiş.
'Ali Ercan Dostlarıma Çağrım' kitabını hazırlamak kitabın içeriği, belgeler, dokümanların araştırılması, bulunması ve titizlikle incelenip hazırlanmasının uzun bir emek gerektirdiği açıktır. Eksikliklerine rağmen özverili bir çalışma ile böyle kapsamlı bir eseri yayın dünyamıza kazandıran Mustafa Eryaman Hocamı tebrik ederim.
Osman Aytekin