Kripto Paralar (Bitcoin, BTC vs.) Caiz Midir? | Fikret Şanlıbaba'nın Kaleminden
Şu an piyasada beş binden fazla kripto para var ve bu paraların en meşhuru Bitcoin olduğu için bitcoin üzerinden konuşacağım.
Mademki bitcoin bir parasal varlık olarak piyasaya çıkmıştır, o zaman 'Para nedir?' sorusu ile başlayalım yazıya.
Para nedir?
Para, kağıttır.
Peki, bu kağıdı ticarette değerli kılan şey nedir?
Parayı değerli kılan şey, devlet teminatıdır.
Devlet teminatı ne demektir?
Devletler para basacakları zaman kasalarına basacakları para miktarı kadar altın koymak zorundadırlar. Çünkü aslında ticaret metaı altındır. Ama altın paranın ticarette fiziki olarak kullanılıp elden ele verilmesi, altın üzerinde fiziki aşınma yapacağı için devlet piyasadaki altını merkez bankasına koymuş ve bunun karşılığında para basmıştır.
Para aslında devlet teminatlı bir senettir. 200 liralık kağıt paramız bize bu senet para karşılığında yaklaşık 0,5 gram altın merkez bankası kasasında durmaktadır anlamına gelir. Siz bu ikiyüz liralık kağıt para değeri ile alışveriş yapabilirsiniz, denilmektedir.
Devletler, uluslararası dolaşıma para sokabilmek için devlet olarak bir karşılık göstermek durumundadır. Bu karşılık da devletin hazinesinde bulunan altın rezervi ile doğru orantılı olmak zorundadır. Merkez bankasına konulması gereken altın karşılığı olmasa idi devletler dış borçlarını para basarak rahatça öderler idi.
Dünyada altın rezervinden daha fazla para basan tek ülke Amerika'dır. Aslında bastığı dolar kadar kasasında altın yoktur ve bu asla hukuki değildir. Bu aslında doları değersiz bir kağıt yapar ama Amerika dünyaya hükmettiği için kafasına göre davranmaktadır. Tüm dünya ekonomisinin bağlı olduğu para biriminin herhangi bir karşılığı olmaması ürkütücüdür. Bir gün Amerika zayıflar ise düşüşü muhteşem olur.
Allah altını değerli kılmıştır. Değerli bir maden olduğu için dünya üzerinde, dünya kurulduğundan beri kıymet takdir ağacıdır.
TEKRAR PARANIN İCADI
Amerika bastığı dolarlar karşısında altın rezervini karşılayamayacağını anladığı için şimdi para için asıl değerli olan altın değil bilgidir, demeye başlamıştır.
Bitcoin nedir? Bitcoin, blockchain teknolojisine uygun hazırlanmış bir algoritma ile yazılmış bir işlem programıdır. Matematik işlemi yapan bir bilgisayar programıdır.
Bir oda dolusu bilgisayar bir sene boyunca kazma yöntemi ile matematik işlemi yapmaktadırlar. Bu bilgiler bir paket yapılır bir senelik enerji ve işlem hacminin karşılığı bir bitcoindir denilir ve yaklaşık 55 bin dolardır. (450 bin TL)
Tesla gibi firmalar çokça bitcoin toplayıp, 'Ben bundan sonra bitcoin ile araba satacağım.' demektedirler. Aslında bu bitcoinin değerli olmadığını kendileri de biliyor ama bunu bir para değeri olarak piyasaya sürüp, elindeki bitcoini değerlendirecek ve Tesla'dan daha çok para kazanacaklar. Bitcoin oluşturan kişiler elimizde yüz bin bitcoin var deseler ülkeleri satın alırlar ama başka ülkelerin bu bitcoini bir değer olarak kabul etmesi lazımdır ki şimdiki bütün çalışmalar bunun içindir.
Bitcoin şu an bir mübadele aracı değil spekülatif bir yatırım aracıdır.
Zamanında şu kadar bitcoin alsaydım milyoner olurdum, hesapları ile az veya çok herkesi bu para tuzağının içine çekmektedirler.
Bir bitcoin versem evinizi verir misiniz? 400 bin lira yapmaktadır. Mesela, evimizi 2 bitcoine sattığımızı varsayalım. Serbest piyasa bitcoin 10 bin dolara düştü bizim ev 800 binden 160 bine düşmüş olur. Nasıl olacak bu iş? Emek anlayışını bitiren bir ticaret ve paranın fiyatının oynak piyasada olması tehlike arz etmektedir.
Neredeyse bitcoinin en büyük sermayedarlarından olan Apple'nın kurucularından Steve Wozniak geçen günlerde bitcoinden çekildiğini açıkladı.
Bitcoin parasının herhangi bir altınsal karşılığı yoktur. Herhangi bir devlet güvencesi de yoktur. Paraların güvenliği tamamen kullanılan bilgisayar şifreleme algoritmasına dayalıdır. İnternet varlığına dayanan bir paradır. İnternetin olmadığı yerde paranıza erişim yoktur hatta internete bir şey olsa paranız yoktur. Hesabınızı, dijital kimliğinizi internette çaldırırsanız (bilgisayar korsanları tarafından çalınırsa) ki bu bitcoin korsanlığı hakkında da birçok hırsızlık olayı yaşandı. Paranızı geri alabileceğiniz bir merci bulunmamaktadır. Kendi önleminizi alacaksınız. Kripto paradaki dijital kimlik kime ait bilinmediği için kara para olayının önüne nasıl geçilecektir? Hesap sahibinin tespiti imkansızdır. Uluslararası suçla mücadelede büyük açıklar oluşacak daha da önemlisi bu paradan oluşan vergi sistemi çökecektir.
Bitcoin serbest piyasada alınıp satılmaktadır. Değeri de serbest piyasa tarafından belirlenir. Yarın 100 lira denildiğinde kimse itiraz edemeyeceği gibi 10 lira denildiğinde de kimse bir şey diyemeyecektir.
- Karşılığının matematik işlemi haricinde fiziki bir şey olmaması
- Değerinin muhafazasında bir kriter olmaması daha çok spekülatif bir değerinin olması
- Devlet güvencesinde olmaması (ki devletler müdahale edemesin diye kurulmuş bir sistemdir.)
Bu güvenceler oluşmadığı için;
'Kendi elinizle kendinizi tehlikeye atmayınız'. (Bakara 195. Ayet )
Mal canın yongası derler. Ağacı yontarken düşen parçalara yonga denilir. Yonga ağacın bir parçasıdır. Kişi ne kendini ne de kendi malını kumarda olduğu gibi spekülatif bir ortamda tehlikeye atmamalıdır. Birilerinin spekülasyon yolu ile para elde etme diğerlerini kandırma, teminat verememe durumu vardır. Toplumsal bir faydası, üretim ve vergilendirme işi de yoktur.
Bu şartlarda bitcoin ve diğer kripto para çeşitlerini almanın gizli bir kumar mantığının olmasından, devletsel güvencesinin olmamasından, spekülatif olmasından dolayı takva sahibi Müslümanlar için bu günün şartlarında doğru olmadığını düşünüyorum. Zamanla mübadele aracı olarak kullanılır, belli güvencelere oturtulur ise o zaman ve şartlar görüşleri değiştirir.
Daha bu günlerde Antalya'da Mustafa Gider adlı şahıs bitcoinin düşmesinden dolayı alacaklıları kapıya dayanınca canına kıymıştır.
Bizi kandırıp elimizden paramızı almak istiyorlar. Onların parası değersiz ve karşılığı yok, Batı medeniyeti zor durumda ali cengiz oyunlarına hazırlanıyor.
Tabi ülkemizde ve İslam aleminde bitcoin sempozyumları yapılmalıdır, konu ve şartlar daha ehil insanlar tarafından değerlendirilmelidir. Ne yazık ki bir müddet bunu spekülatif kullanmak isteyen batılı medeniyetler tüm dünyaya bir değer olarak sunacak ve kabul etmek zorunda kalacağız ama bu işlem bittiğinde tüh dememek için GÜVENLİ LİMAN olan altında durmak en doğrusu olacaktır.
Diyanet işleri başkanlığı, Filistin fetva kurulu, Mısır fetva kurulu ve Hayrettin Karaman hoca efendi dünyanın birçok İslam ülkesinde şimdilik bu işin caiz olmadığına kanaat edilmiştir. Mısırın görüşü:'İktisatçılara ve konuyla ilgili diğer uzmanlara danışıldıktan sonra, iktisadî kötü etkilerinden, piyasa hareketlerinin dalgalı oluşu ve herhangi bir kanunla denetlenememesi gibi özellikleri olması ve bunların sebep olduğu cehalet, zarar ve aldatma durumlarına yol açacağı' kanısındadır. Bundan dolayı Hz. Peygamberin 'Bizi aldatan bizden değildir' sözünün gereği olarak Mısır Fetva Kurulu, Bitcoin gibi sanal paraların alım ve satımının haram olduğunu bildirmiştir.
Para olmadan önceki dönemlerde insanlar mallarını trampa yaparak, takas ederek değişiyorlardı. Tavuk verip bir kilo buğday alınan dönemde iki değer takas ediliyordu. Kripto paraları değer olarak görüp takas etmede bir sakınca yoktur. Ama bu değerin değişkenliği spekülatif para kazanma olayının dışına çıkarıp normal bir değer olur ise sakınca yoktur. Ve bu bilinmezliklerinden dolayı devlet güvencesi ile desteklenir ise işte o zaman para olmasa da bir takas aracı olarak kullanılabilir. Sağlam zeminlere oturması lazımdır.