Niğde’ye 8 Km uzaklıktaki Gümüşler Kasabasında bulunan büyük bir kaya kütlesi içine oyulmuş manastır Kapadokya bölgesindeki en iyi korunarak günümüze kadar gelmiş en büyük manastırlardan biridir.
Nevşehir’ den Derinkuyu’ ya geldiğinizde hiç durmadan Niğde yoluna devam ederseniz Niğde’ ye gelmeden solda “Gümüşler” işaret levhasını görürsünüz, o yola girin.. Kısa bir yolculuktan sonra oldukça büyük bir kaya kütlesini ve Kapadokya’ nın çok özel bir köşesini göreceksiniz. İşte burası 8 ile 12 yüzyıllar arasında yapıldığı düşünülen Gümüşler Manastırı’ dır.
Kapadokya’ da kaya oyma pek çok kilise ve manastır vardır, Gümüşler Manastırı da bunlardan biri ve en önemlilerindendir. Tek parça kayaya oyulan Manastırın en önemli özelliğinden biri de, girişin tam karşısında bulunan kilisedir. Manastırın 14 metre duvar yüksekliği olan kare avlusundan geçilerek ulaşılan kilisenin ana apsisinde bulunan resimlerin en üstünde İsa, çevresinde iki melek ile Meryem Ana ve Havariler, altta Büyük Basileios ve Nysa’ lı(Nevşehir) Gregorios ile Nazians’ lı Gregorius’ un resim ve sembolleri yer alır. Ayrıca Kapadokya’ da başka örneğini görmediğimiz çeşitli av hayvanlarından oluşan kompozisyonlar ile av sahnelerini de kilisede görmek mümkündür.
Orta avluda yer alan erzak depoları ve mezarlardan başka irili ufaklı çok sayıda mekan vardır, ayrıca girişin sol tarafında yeraltı şehri vardır, buradaki havalandırma ve haberleşme bacaları da görülebilir.
1973 yılında arkeolojik sit alanı olarak kabul edilen Gümüşler Manastırı, Bizans sanatının Kapadokya’ daki, hatta Anadoludaki en güzel eserlerinden biridir.1960’ lı yıllarda İngiliz Arkeolog – Restoratör Michael Gough tarafından duvar resimleri onarılmış ve restore edilmiştir.
Manastırdan dışarıya çıktığınızda sağ ve soldaki kaya bloklar boyunca eski kaya oyma yerleşim mekanlarını, ahır ve depoları görürsünüz, isterseniz yukarıya Manastır’ ın üst bölümüne çıkan dar patika yoldan tırmanarak kaya blokun üzerine çıkıp, herhangi bir düşme ve kazaya karşı kendinizi emniyete alıp Manastır’ a yukarıdan kuşbakışı da bakabilirsiniz, gerçi bunu önermiyoruz ama fotoğraf çekebilmek için de gerekli olduğuna inanıyoruz.
Mustafa Taşkın
