Göreme Milli Parkı içerisinde, konik ve iri gövde yapıları, bir çatıyı andıran sivri tepeleriyle kendine özgü yapısı ile dikkati çeken çok sayıda Peri Bacasının bulunduğu, Kapadokya’ ya gelen yerli yabancı turistlerin ziyaret etmeden dönmedikleri ilginç ve gizemli bir vadidir Paşabağı.
1980’ li yıllara kadar Avanos’ a bağlı Çavuşin köyünün en güzel üzüm bağlarının bulunduğu vadi, turizmin gelişmesi, Zelve Ören Yeri yolunun üzerinde ve 1 Km yakınında olması ve doğal güzelliğinden dolayı zaman içinde tamamen turizme açılmış, geçtiğimiz yıla kadar ücretsiz gezi alanı ve ücretsiz park yeri olarak hizmet vermiştir, ancak 2019 yılı ortalarında Açıkhava Müzesi statüsüne alınmıştır.
Paşabağı Vadisi, Çavuşin köyünün hemen yanında, Boztepe’ nin kuzey yamaçlarında, yüzyıllardır güzelliğini ve gizemini korumuş Kapadokya Bölgesinin en ünlü vadilerinden biridir. Göreme yolundan gelindiğinde, Çavuşin’ i geçer geçmez sağa, Avanos yolundan gelindiğinde Çavuşin’ e gelmeden sola dönerek yaklaşık 1 Km sonra Paşabağı Vadisine ulaşılabilir.
Aslında geçmiş yıllarda Keşişler Vadisi veya Rahiplar Vadisi olarak adlandırılan Paşabağı Vadisi Zelve ile birlikte 6.ve 9. Yüzyıldan itibaren Hıristiyanların önemli yerleşim ve dini merkezlerinden biri olmuştur. İçleri oyularak barınma ve ibadet yeri olarak kullanılmış mekanları bugün de görülebilir. Hatta Paşabağı girişinde, içinde oturma mekanı olan bir peri bacası düzenlenerek “Jandarma Hizmet Merkezi” olarak kullanılmaktadır.
Adana – Sis kasabasında 459 yılında çoban bir babanın oğlu olarak doğan ve Halep yakınlarındaki bir manastırda sütun üzerinde 37 yıl yaşadığı bilinen Hristiyan Süryani asketik Aziz yaşlı Simeon adına Kapadokyalı Keşişler tarafından üç gövdeli bir peri bacası oyularak şapel ve inziva hücresi yapılmış, pek çok mucizesi görülen Aziz Simeon gibi yüksek bir yerde yaşayıp, kaya yataklarda yatmışlardır. Ayrıca Vadide çok gövdeli ve çok başlı bazı peribacalarının içindeki eski yaşam alanları ve ibadet yerleri bugün de ziyeretçiler tarafından ilgi ile görülebilmektedir. Simetrik haçlarla süslü Aziz Simeon inziva hücresini ve şapelin karşısındaki manastır en çok ziyaret edilen mekanlardır.
Konik şapkalı peri bacalarının oluşum halinde olanlarını ve oluşumunu tamamlamış hatta bozulmaya başlamış tekli, ikili ve üçlü olanlarını da Paşabağı’ nda görmek mümkün.
Paşabağı vadisinin batı yönündeki beyaz tepeler, ziyaretçiler tarafından gün batımını en iyi izlemeye olanak sağlayan bir seyır tepesi (sunset point) durumundadır. Bu beyaz seyir tepeleri, vadiden kısa yürüyüş mesafesinde olduğundan, özellikle gün batımı zamanlarında fotoğraf meraklıları ve diğer ziyaretçilerle dolar. Bu yüksek alandan ayrıca; Avanos’ u, “Zelve Yazısı” diye anılan ovayı, Aktepe ve Vadiyi izlemek son derece heyecan vericidir.
Ziyaretin sonunda yeni işletime açılan Açık Hava Müzesine giriş platformunda hizmete başlayan alış veriş yerlerinden ve yorgunluk kahvesi içeceğiniz butik cafelerden yararlanabilir, sıcak havalarda dondurma veya soğuk meşrubat alabilirsiniz.
Paşabağı veya Keşişler Vadisi, görülmesi gereken ziyaret alanlarından biri olma özelliğini halen korumakta ve tur programlarında yer almaktadır.
Mustafa Taşkın