Nevşehir’ den Vadi içerisindeki Göre- Derinkuyu yolundan giderken sağ taraftaki Kahveci Dağı yamaçlarında çürümeye yüz tutmuş ama heybetli bir yapı görülür; Meryem Ana Kilisesi veya Eski Cezaevi.
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması’ nın 14., 16. Ve 17 nci maddeleri gereği Anadolu’ da yapılan pek çok Osmanlı Devri Kiliselerinden biridir. 1. Abdulhamit döneminde Yöredeki hristiyan ahaliden toplanan paralarla yapılarak 1849 yılında ibadete açılan kilise 1924 yılı mübadelesine kadar faaliyetini sürdürmüştür. Bu tariten itibaren boş kalan Meryem Ana Kilisesi 1950 yılında restore edilerek “Nevşehir Cezaevi” olarak yeni görevine başlamıştır. 1983 yılında cezaevinin yeni binasına taşınmasıyla boşalan bina Nevşehir Belediyesine kültürel amaçlı kullanım için verilmesine rağmen yapılan projelerin çeşitli nedenlerle hayata geçememesi sonucu metruk bir durumdadır ve çürümeye, çalınabilecek malzemeleri günden güne yok olmaya devam etmektedir, eğer acil önlemler alınmazsa yakın gelecekte daha da çok yıpranması kaçınılmazdır.
Pek çok siyasi tutuklunun da 1980 darbesi sonunda yolunun düştüğü, dramatik olaylara ve hikayelere tanık olan cezaevi “Altın Portakal” ödülü kazanan “Mahpus” filminin çekimine de ev sahipliği yapmıştır. Yılmaz Güney, Aziz Nesin, Kemal Tahir, Şair H.Hüseyin Korkmagil , Nevşehir Cezaevinde yatmış olan ünlülerdendir.
Umuyoruz ki; bu tarihi bina iyi bir projeyle tekrar ayağa kalkabilir.
Mustafa Taşkın
Mustafa Taşkın