Ürgüp’ e 20 Km. mesafede bulunan Taşkınpaşa(Damsa) köyü Selçuklu Devletinin yıkılışından sonraki beylikler döneminde, Selçuklu mirasına sahip çıkma düşüncesinde olan Karamanlı Beyliği’ nin güçlü merkezlerinden biridir. Mimari ve sanat anlayışı olarak Selçuklular’ ın örnek alındığı Karamanlı Devri eserlerinin çok olduğu bir köydür. Selçuklulardan gelen “Ulu Cami” geleneği burada da devam ettirilmiştir. 1350 (751 H.)yılında Karamanlı Taşkın Paşa tarafından yaptırılan Medrese ve Cami halen ayaktadır.
Kareye yakın plan üzerine yapılan Meresenin Mimarı hakkında bir bilgi yoktur. Tamamen kesme taştan yapılan medresenin taç kapısı girişinin sağında (güneyinde) bir mecit, solunda ise çatıya çıkılan taş merdiven bulunur.
Taşkınpaşa Camisi de tamamen kesme taştan yapılmıştır ve kıble duvarına doğru uzanan üç neften ibarettir . Camini herhangi bir kitabesi yoktur fakat Medres ile birlikta aynı tarihte yapıldığı düşünülmektedir. Caminin son derece kıymetli bir sanat eseri olan ahşap mihrabı ve mimberi Ankara Etnoğrafya Müzesindedir.
Cami avlusunda 1342 (742 H.) tarih ile tarihlendirilen iki türbe vardır, bu türbelerden biri Taşkın Paşa’ ya aittir, yanındaki Hızır Bey Türbesinde iseEmir Hızır Bey,oğlu İlyas Bey ve torunu Hasan Bey vardır. Bir sanat eseri olan bu iki yapı da ziyarete açıktır.
(Mustafa Taşkın)