Tartışmasız, Kapadokya bölgesinin en ilginç ve tek parça kayadan oluşan kubbeli tek kilisesi; Soğanlı’ daki Kubbeli Kilise’ dir. Bölgede tüm kilise, manastır ve yerleşim yerleri büyük kaya kütleri içine oyularak dışarıdan fazl

Tartışmasız, Kapadokya bölgesinin en ilginç ve tek parça kayadan oluşan kubbeli tek kilisesi; Soğanlı' daki Kubbeli Kilise' dir. Bölgede tüm kilise, manastır ve yerleşim yerleri büyük kaya kütleri içine oyularak dışarıdan fazla dikkat çekmezken, Kubbeli Kilise' nin dışı da işlenerek muntazam kubbeli bir kilise haline sokulmuştur. 14. Asırda son şeklini alan kilise geçen asırlar boyunca, doğanın dış etkilerine rağmen bugüne kadar gelebilmiştir.

Nevşehir' e 65, Kayseri' ye 80 Km uzaklıkta, Yeşilhisar ilçesine bağlı olan, Roma ve Bizans döneminde Soandos olarak anılan Soğanlı Vadisi, adeta bir kanyon görünümünde derin bir vadi olmasından dolayı savunması ve yerleşmesi kolay, tehlike anında kaçıp saklanacakları Derinkuyu yeraltı şehrinin yakın olmasın nedeniyle 3.yy' da yayılmaya başlayan Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri olmuştur. Öyle ki; Soğanlı Vadi' nde 700-850 yılları arasında 200 kadar kilise ve manastır olduğu bilinmektedir fakat zaman içerisinde doğanın tahribatı ve köy halkının kapılarını ve pencerelerini örerek güvercinlik olarak kullanmaları sonunda vadide ancak 50 kadar freskli kilise kalmıştır ki; bunların da yaklaşık 40 kadarı çökme tehlikesine karşı güvenlik nedeniyle kapatılmıştır.

Vadinin girişinde bulunan Soğanlı Köyü dışında, genellikle dağ yamaçlarında 300 kadar geçmiş yıllardan kalan kaya oyma yerleşim yeri vardır. Kubbeli Kilise' nin dışında ayrıca Roma döneminden kalan ; Karabaş, Azize Barbara ve Saklı Kilese' de görülebilir.

Nevşehir' e, Niğde ve Kayseri' den daha yakın olan Soğanlı Vadisi' ne Ürgüp, Mustafapaşa, Taşkınpaşa ve Şahinefendi üzerinden kolayca ulaşıldığı gibi, Nevşehir' den gidilmek istendiğinde; Mazı Köyü üzerinden daha kolay ulaşılabilir.

Kubbeli Kilise Kitabesi;

'Kubbeli Kilise – The Domed Church

Kapadokya' nın en ilginç kilisesidir.Kilise iki katlı olup iç kısımları diğer kiliselerde olduğu gibi fresklerle doludur. Kubbe dört kolon üzerine oturtulmuştur. Kubbenin içinde Peygamber İsa' nın kutsama töreni yer almaktadır. Duvarlarda ise, vaftizi sembolize eden resimler bulunmaktadır.

XIV. Asırda son şeklini almıştır. Diğerlerinden farkı, kubbenin dışının da boyanarak tezyin edilmesidir.'

Mustafa Taşkın