Kapadokya; başta Nevşehir olmak üzere Kırşehir,Niğde, Aksaray ve Kayseri illerine yayılmış, değişik coğrafi oluşumların 250 m2 lik bir alanda yoğunlaştığı, paleolitik döneme kadar uzanan tarihi içinde Hititler’ in yaşadığı,

Kapadokya; başta Nevşehir olmak üzere Kırşehir,Niğde, Aksaray ve Kayseri illerine yayılmış, değişik coğrafi oluşumların 250 m2 lik bir alanda yoğunlaştığı, paleolitik döneme kadar uzanan tarihi içinde Hititler’ in yaşadığı, Roma İmparatorluğunun hüküm sürdüğü daha sonraki dönemlerde Hristiyanlığın önemli merkezlerinden biri olmuş doğa ve tarihin bütünleştiği bir yerdir.

Kapadokya’ nın saymakla bitmeyecek tarihi köşelerinden biri de kuşkusuz Güzelyurt’ tur. Gelveri olan ismi 1965 yılında Güzelyurt’ a dönüştürülmüş, Nazianzoslu Gregorios’ un doğum yeri olduğu için Ortadokslar tarafından kutsal sayılan Aksaray iline bağlı bir ilçedir. Kapadokya bölgesinin güneybatısında, Hasan Dağı’ nın kuzeydoğusunda yer alan Güzelyurt hakkında anlatılacak, yazılacak çok şey olmasına rağmen Aziz Gregorius Kilisesi iken daha sonraları camiye çevrilip, günümüzde Kilise Camii olarak bilinen ibadethaneden bahsedeceğiz.

Ortadoks dünyası için büyük önemi olan erken Hristiyanlık Dönemi eserlerinden Aziz Gregorius Kilisesi, 385 yılında İmparator Theodosius tarafından din alimi Aziz Gregorius Theologos adına yaptırılmış , zaman içerisinde ahşap oymacılığın en güzel örnekleri ile bezenmesinin yanında Rus Çarı II. Nikola tarafından gönderilen ahşap ambon (üzerinde kutsal kitabın okunduğu kürsü) ile ikonastasisi tamamlanmıştır.

1835 yılında yapılan restorasyon sonunda kilise, üç nefli,bazilikal plana dönüştürülmüş olup, 1924 yılında ise Güzelyurt’ta yaşayan Rumların mübadele ile Yunanistan’ a gönderilmelerinden sonra “Kilise Camii” adı ile bölge halkı tarafından ibadete açılmıştır. Daha sonra yapılan değişiklikle kilisenin çan kulesi minare haline getirilmiş, apsesinde bulunan ahşap ikonastasis yerinden taşınarak mihrap olarak düzenlenmiştir.

Ayrıca Kilise Cami bahçesinde otuzbeş basamak merdivenle inilen, yüzyıllar boyu kutsal ve şifalı olduğuna inanılan yeraltı suyu, yani kiliseni ayazması bulunmaktadır, bahçenin kuzeyinde ise ibadethanenin misafirhanesi vardır.

Aksaray’a 38 Km., Nevşehir’ e 65 Km uzaklıkta olan, Kapadokya’ nın gizemli bölgesi Güzelyurt (Gelveri)’ a yolunuz düşerse ilçe merkezinde bulunan Kilise Camiini mutlaka ziyaret edin, hayret ve hayranlıkla tarih ve kültür zenginliğini gözlerinizle görün..

Mustafa Taşkın