Bir önceki yazımızda İslam’da rüyanın mahiyetini anlatmıştım. Bu hafta da psikolojik rüyalardan bahsedeceğim. Gündelik yaptığımız işlerle ilişkilendirilen rüyalar psikolojik rüya olarak algılanır.
Bir önceki yazımızda İslam'da rüyanın mahiyetini anlatmıştım. Bu hafta da psikolojik rüyalardan bahsedeceğim. Gündelik yaptığımız işlerle ilişkilendirilen rüyalar psikolojik rüya olarak algılanır. İnsan bir rüya görüp rüyasını anlamlandıramadığında bir iki gün önce yaşadığı bir obje rüyasında var ise bu rüya psikolojiktir der. Dün anneannemi hastaneye ziyarete gittim ya onun için rüyamda bugün iğne vuruldum diye sebebini böyle ilintilendirir.
Dini rüyaların daha evrensel bir dili varken psikolojik rüyaların daha bireysel bir dili vardır. En belirgin özelliklerinin bu olduğu düşünülür.
Psikolojik rüya testinde onbeş kişiye gördüğü en saçma rüyayı sormuşlar. Bu rüyaları kaydedip bireyleri teker teker hipnoz edip kendilerine saçma dedikleri rüyaları sorup sence bu rüya nedir? Dediklerinde şu obje şudur, bu obje de budur diye rüyalarındaki objeleri teker teker anlatmışlardır. Ama hipnozdan uyandırılıp tekrar kendilerine aynı rüyalar sorulduğunda söylemiştim size işte saçma bir rüya olarak ifade vermişlerdir. Buradan da bir insanın bilinçaltına bakabildiğinizde rüyada gördüğü objenin anlamının ne olduğu açıkça vardır çıkarımını yapabiliriz. Ama uyanık iken bilinçaltına bakılamadığından bu sanki mitolojik bir objeymiş gibi saçma gözükmektedir.
O halde psikolojik rüyalar o bireyin o objeye kendi dünyasında verdiği anlam ile ilintilidir. Ama aynı obje bir kişi için bir anlam içerirken başka bir kişi için de başka bir anlam içerebilir. Örneğin: Rüyada telefon görmek depremdeki insanlar için mutlu bir haber alacağına, hastası komada olan için belki kötü bir haber alacağına, telefon ticareti yapan için kar edeceğine, emniyet görevlisi için jurnale, asker yolu gözleyen için hasrete işaret edebilir. O halde psikolojik rüyalardaki objeler o bireyin özel hayatı ile ilgilidir deriz. Bireyin bilinçaltında anlamlandırdığı anlamı anlamadan o rüyanın ne olduğunu anlayamayız. Özelleştirilmiş bir anlam olduğu için o birey o eşyanın anlamını söylemedikçe o rüya asla çözülemez.
RÜYA DEFTERİ TUTMAK ŞARTTIR
Freud rüyalar; bilinç dışına giden kral yoludur der.
İnsan öz benliğini tanıyacak ise illaki rüyalarına bakmalıdır. Bundan dolayıdır ki Avrupalı insanlar rüyalarını kayıt altına alırlar ve böylece bilinçaltındaki değişiklikleri izleme imkanları bulurlar. İnsanoğlu gündelik hayatta çokça maske kullanır. Arkadaşları arasında bir sevecen adam maskesi, kız arkadaşının yanında sempatik erkek maskesi, anne babasına farklı bir maske, iş yerinde daha farklı maske, sanal alemde filozof maskesi gibi maskeler kullanır ama zamanla hangisi kendisi kendi de bunun farkına varamaz olur. Ama rüyalar o kişinin ne olduğunu net gösterir. Hatta rüyaları iyi bilen insanlar o kişinin nasıl bir rüya göreceğini bile tahmin edebilir.
ÇAPIMIZ KADAR RÜYA GÖRÜRÜZ
Bir kişi gündelik hayatında içki içmiyor ise ve ben içki içmem diyor ise o insan içki içtiği bir rüya göremez. Ne zaman rüyasında içki içecek olsa beyin bunu engelleyici bir unsur getirir. Ya içki limonata olur ya içecekken babası gelir. Program buna asla müsaade etmez ama rüyasında içki içiyor ise ve ben şimdiye kadar içmedim içmem de diyor ise aslında farkında değildir. Kendini tanımadan laf olsun diye konuşuyordur. Artık bilinçaltı ortamını bulduğunda bir tek at bakalım denilip ısrar edildiğinde içecektir ama daha kendisi de bunun farkında değildir. Diğer meseleleri de buna kıyaslayın. Freud'un bir öğrencisi kendisine 'sizin masanızda otururken kendimi gördüm' deyince o öğrenciyi tez öğrencisi olmaktan çıkarmıştır. Yerimde oturmak ile ilgili bir düşüncesi olmasa bu rüyayı göremezdi der.
PSİKOLOJİK RÜYALARDAKİ OBJELER
Psikolojik rüyalarda madem o obje o insanın yaşamı ile ilintilidir. O halde rüyalardaki objeleri anlamanın tek yolu o objeyi yine kendisine sormaktır. Bir insan rüyasında beş obje görmüş ise kişiye teker teker o beş obje sorulur. Mümkünse gözleri yumdurulur ve ufak bir hipnoz edilip ortam hazırlanılır.
Örneğin: Bir Hanım ablam rüyasında birkaç maymunun kendisini kovaladığını ve bir binaya girdiğini sonra maymunlardan birinin de bu binaya girmeye çalıştığını ve kurtulduğunu söyledi. Sizce bu rüya nedir? Sorusunu sordu. Bu rüyada Üç obje var 1-Kaçan kız 2-Maymunlar 3-Bina. Rüya sanki çok saçmaydı. Hanımefendiye çok anlamamakla beraber gözünü yummasını ve rüyaya tekrar gitmesini söyledim.
1-Kaçan kız: Kızın içerisine gir. Ne hissediyorsun?
-Korkuyorum.
-Neden korkuyorsun?
-Maymunların sesinden.
2-Maymun: Şimdi oradan çık maymunun içine gir. Sen kıza zarar vermek istiyor musun?
-Hayır.
-Sen hayvanat bahçesinden mi kaçtın?
-Hayır.
-Sen maymun musun?
-Hayır.
-Sen kimsin
-Ben akrabasıyım
3-Bina: Oradan çık bir bina ol önünde sana doğru koşan bir kız var ve arkasından da maymunlar geliyorlar. Sen karakol musun?
-Hayır.
-Sen hastane misin?
-Hayır.
-Sen ne binasısın?
-Ben üniversiteyim.
Velhasıl üniversite sınavlarına bir ay kalmıştı hanım kızımız iki senedir sınavlarda istediği yeri kazanamamış akrabalarının bu kızın hali ne olacak laflarından o kadar sıkılmış ki rüyasında onları bu konuşmalarından dolayı lanetli bir kavim olarak görmeye başlamış. Ne zaman sınavı başarıp üniversiteyi kazanırsa belki biraz daha devam etse de o sesler kendiliğinden kesilecek diye düşündü ve bu düşünceler rüyasına yansıdı.
Şimdi acaba bu sizce yaşanan hayatın birebir devamı değil midir?
Freud rüya görmeyen insanların psikolojik sorunları ile ilgilenmezdi çünkü onlar yaşadıkları olayları çarpıtarak kendi nefislerini temizlemeye çalışarak olayları anlatırlar diye düşünürdü. Olayı kadın anlatır kadın haklıdır, adam anlatır adam haklıdır. Olayın iç yüzü ancak derinliklerde en saf hali ile kayıt halindedir. O da tabi ki rüyalardadır.
Kendinizi tanımak istiyorsanız bir rüya defteriniz olsun. Nasıl bir kişiliğiniz olduğunu ve kendinizi en çok böyle tanırsınız. Esenlikte kalın.
Celaleddîn-i Rumi'nin de dervişlerine dediği gibi 'ey mürid sen gündüz de uykudasın.'
Biz de bunu rüyaya yorumlayıp diyelim ki 'ey dostum sen rüyanda da dünyadasın.'
